Làm việc trên cao là một công việc phổ biến trong lĩnh vực thi công xây dựng và các ngành công nghiệp khác như sửa chữa và lắp đặt. Các công việc này đòi hỏi phải thực hiện ở độ cao lớn, thường xuyên trong cả ngành công nghiệp và phi công nghiệp. Với nhu cầu phát triển sản xuất và xây dựng cơ sở hạ tầng, tai nạn lao động do ngã cao trở thành một trong những tai nạn lao động phổ biến nhất tại Việt Nam và trên toàn thế giới.

Tỷ lệ tai nạn lao động do ngã từ độ cao tại Việt Nam

Theo thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tai nạn ngã cao chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số vụ tai nạn lao động. Cụ thể, năm 2022, ngã cao chiếm 18,92% tổng số vụ tai nạn và 17,8% số người chết. Đến năm 2023, tỷ lệ này tăng lên 26,61% tổng số vụ và 25,22% số người chết.

Các quy định an toàn khi làm việc trên cao

Hiện tại, Việt Nam chưa có quy chuẩn cụ thể về an toàn làm việc trên cao trong các ngành công nghiệp khác nhau. Tuy nhiên, các quy định về an toàn làm việc trên cao đã được đề cập trong một số văn bản của các Bộ/ngành liên quan.

1. Quy định của Bộ Xây Dựng

- TCVN 5308:1991: Quy phạm kỹ thuật an toàn trong xây dựng quy định rằng khi làm việc từ độ cao 2m trở lên hoặc ở độ cao thấp hơn nhưng có nguy cơ nguy hiểm, người lao động phải trang bị dây an toàn hoặc lưới bảo vệ.

- QCVN 18:2014/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia an toàn trong xây dựng yêu cầu trang bị dây an toàn cho người lao động khi làm việc trên cao (từ 2m trở lên) và có các biện pháp bảo vệ xung quanh các cạnh mở.

2. Quy định của Bộ Công Thương

- QCVN 01:2020/BCT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện quy định rằng làm việc trên cao là từ 2m trở lên, tính từ mặt đất đến điểm tiếp xúc thấp nhất của người thực hiện công việc.

3. Quy định của Bộ Lao Động - Thương Binh và Xã Hội

- Thông tư số 06/2020/TT-BLĐTBXH: Quy định danh mục công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động, bao gồm làm việc trên cao từ 2m trở lên, trên sàn công tác di động hoặc nơi nguy hiểm.

Các công việc trên cao được mô tả như sau:

- Công việc ở độ cao từ 2m trở lên hoặc dưới 2m nhưng có nguy cơ nguy hiểm.

- Làm việc trên thang, dàn giáo, nôi treo di động.

- Làm việc trên mái có độ cao từ 2m trở lên hoặc có độ dốc lớn hơn 25°.

- Sửa chữa máy móc, thiết bị xây dựng ở độ cao hơn 2m.

- Làm việc gần lỗ hổng, không gian mở như hố thang máy, ban công, lan can.

- Công việc liên quan đến lắp đặt, tháo dỡ cốp-pha, ván khuôn trên cao.

Biện pháp an toàn khi làm việc trên cao

Hiện nay, có hai loại biện pháp an toàn chính để phòng chống tai nạn ngã cao:

- Hệ thống an toàn thụ động: Không cần sự tham gia của người lao động, như lắp đặt hệ thống lưới chống rơi.

- Hệ thống an toàn chủ động: Người lao động chủ động sử dụng các thiết bị an toàn trên cao cần thiết như đeo dây đai an toàn, lắp đặt lan can an toàn, vạch cảnh báo…

Sử dụng các thiết bị bảo hộ lao động là biện pháp đảm bảo an toàn và nâng cao hiệu suất làm việc cho người lao động. An toàn lao động, đặc biệt là an toàn khi làm việc trên cao, là một yếu tố quan trọng và không thể bỏ qua trong bất kỳ lĩnh vực nào. Việc tuân thủ các quy định và quy chuẩn an toàn không chỉ giúp bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người lao động mà còn góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng công việc. Các doanh nghiệp cần chủ động triển khai các biện pháp an toàn thụ động và chủ động, đồng thời đào tạo người lao động về ý thức và kỹ năng an toàn lao động. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể giảm thiểu tối đa các tai nạn lao động và xây dựng một môi trường làm việc an toàn, lành mạnh cho tất cả mọi người.